Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, duygusal açlık ile ilgili değerlendirmelerini ve tavsiyelerini paylaştı.
BU CÜMLELER KURULUYORSA FARKINDALIK GEREKİYOR
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, bir şahıs ‘Duygularımı tanıyor muyum?’, ‘Ne hissediyorsun?’ sorusuna bir tek ‘fena’ cevabı ile yetiniyorum, ‘gövde kitle endeksim düzgüsel aralığın haricinde’ ve ‘Stres hayatımın ortasında ve bununla baş etmekte zorlanıyorum’ benzer biçimde cümleler kuruyorsa öncelikli olarak birkaç noktada farkındalık sağlaması gerekiyor.” dedi. Rejim yapanlarda da duygusal yeme görülüyor Duygusal yemenin bazı duygu durumlarına cevap olarak meydana gelen bir yeme davranışı eğilimi bulunduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Normalde anksiyete, kızgınlık, depresyon ve benzeri duygu durumları iştah azalmasına niçin olurken duygusal açlık yaşayan, duygusal yeme davranışı sergileyen kimseler benzer duygu durumlarında aşırı bir yeme davranışı gösterebiliyor. Önceleri duygusal yeme, aşırı yeme davranışı gösteren bireylerle ilişkilendirilirken günümüzde rejim yapanlarda da duygusal yeme davranışı görülüyor.” ifadelerini kullandı. DUYGUSAL YEME PSİKOLOJİK DESTEK OLARAK KABUL EDİLİYOR
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, duygusal yemenin negatif duygularla başa çıkmada ruhsal bir destek olarak kabul edildiğini söylemiş oldu ve sözlerine şöyleki devam etti: “Bilhassa duyguları tanımlamada ya da algılamada güçlük yaşanması, tıkınırcasına yeme ataklarını tetikleyebiliyor. Bireyler duygularını yoğun bir şekilde yaşarken, duygularının gerçekte ne anlama geldiğini belirlemekte zorlanıyor ve bu duygu durumu ile baş edemeyeceklerini düşünüyorlar. Örneğin ‘kendimi kötü hissediyorum’ cümlesi daha genel bir ifade iken ‘kendimi endişeli hissediyorum ve utanç duyuyorum’ cümlesinde duygular daha detaylı ifade edilmiştir. Eğer bireyler duygularını ifade etmekte zorlanırsa, yaşadıkları hastalık verici durumdan dikkatini besinler aracılığı ile dağıtarak kaçınma davranışı sergiler. 345 genç kişi üzerinde meydana getirilen bir çalışmada, stresin bireylerin açlık tokluk sinyallerine yanıt oluşturma kabiliyetlerini azaltarak yüksek duygusal yeme davranışına eğilim göstermelerine sebep olduğu sonucuna varılmıştı.”
DUYGUSAL AÇLIK ANİDEN BAŞLIYOR
Fizyolojik açlık ve duygusal açlık belirtilerinin birbirinden değişik bulunduğunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Fizyolojik açlık durumunda, son tükettiğimiz öğünden 3-4 saat sonrasında kişinin midesinde bir kazınma, burukluk gerçekleşiyor ve kan şekeri düşebiliyor. Fert doygunluğa yedikçe ulaşıyor. Açlığı yok etme davranışı, duygusal yeme davranışı olan bireyden farklıdır. Örneğin kişi meyve, sebze ve enerji içeriği düşük bir gıda yada atıştırmalıklarla açlığını giderebilir. Duygusal açlıkta ise tam tersi, dürtüsel olarak gelişen bir durum söz mevzusudur. Duygusal açlık ansızın başlıyor ve fizyolojik emare vermiyor. Fert ne bulursa onu yiyor ve daha çok enerji değeri yüksek gıdaları tercih ediyor. Fizyolojik açlığa baktığımızda şahıs kendini tok hisseder ve yeme davranışını bırakır. Yerken de rahatlama yaşar. Sadece duygusal açlıkta şahıs yerken tok hissetmesine karşın yemeye devam eder ve yeme sonrası suçluluk, pişmanlık, utanç duyabilir.” diye konuştu.
HOMEOSTATİK MİSİNİZ, HEDONİK Mİ?
Nöropsikolojik düzlemde değerlendirildiğinde ‘Homeostatik’ ve ‘Hedonik Sistem’ olmak suretiyle iki tür yeme sistemi bulunduğunu ifade eden Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, “Eğer kişinin yeme davranışı Homeostatik sistem tarafınca denetim ediliyorsa daha sıhhatli ve ideal kiloda bulunduğunu gösterir. Sadece şahıs Hedonik sistem kontrolünde ise leziz yiyeceklere karşı konulamaz bir halde talep duyar, bu tarz şeyleri gereksiz ve fazla yere yemekten fazlaca haz duyar. Yenilen besinin dengeli öğeleri içermesindense yiyeceğin damak zevkine uygun olması, kişiye mutluluk vermesi burada ön planda olur. Bazı çalışmalarda duygusal açlık yaşayan bireylerin hedonistik yeme tutumunun olması, noksan dopamin düzeyi ile açıklanıyor. Dopamin yetersizliği olan kişiler, mutlu duymak için bu eksiklikleri dışardan kapatma ve bunun için çeşitli yiyeceklere ya da değişik şeylere bağımlı olma eğilimi taşıyorlar.” dedi.
AÇLIĞI DOĞRU DEĞERLENDİRMEK ÖNEMLİ
Uzman Klinik Psikolog Merve Umay Candaş Demir, duygusal açlıktan kurtulmak ve duygusal yeme tuzağına düşmemek için öncelikli olarak duyulara odaklanmak, onları idrak etmek icap ettiğini söylemiş oldu ve sözlerini şöyleki tamamladı: “Bunun için ‘kendimi iyi mi hissediyorum?’ sorusunu sık sık sormak ve duygu ifadelerinin repertuarını arttırmak için bir duygu ifadesi sıralaması oluşturmak işe yarayabilir. İkinci olarak hangi besini ne vakit tüketmek istendiği ve o an ne hissedildiği aşaması gelir. Yeme davranışlarını neyin yönlendirdiğinin farkına varmak değişiklik için basamaktır. Üçüncü olarak bir şeyler yiyecek istendiğinde açlığı doğru değerlendirmek önemlidir. ‘Şu an hakikaten aç mıyım, son olarak ne yedim, şu an yiyecek istediğim şey yiyecek istediğim saatte yenebilir mi, bunu yemem lüzumlu mi, eğer yemezsem ne olur? benzer biçimde sorular sorulabilir. Eğer duygusal bir yeme davranışı içinde olunduğu düşünülürse ortalama 30 dakikalık bir vakit bu talep ertelenerek geçirildiğinde ve duygusal anlamda neye gereksinim duyulduğu bulunmaya çalışıldığında bu tutumu yenmek için ciddi bir adım atılmış anlamına gelir. Son olarak doğal ki stresle başa çıkma stratejileri geliştirmek, çağıl dünyada sıhhatli bir halde yaşayabilmek için en mühim güç deposu olacaktır.”
Son Dakika Haberler